Bewerking: Huib J. Plankeel, Leiden - www.grijsbaard.nl
In 1930 werd in Nederland de 11e algemene volkstelling gehouden. Hierbij werden veel gegevens
vergaard over Nederland en zijn bevolking. De resultaten werden vanaf 1932 gepubliceerd door het
Centraal Bureau voor de Statistiek te 's-Gravenhage.
Deel 1 bevatte gegevens over de bevolkingsaantallen en bebouwing, zoals aantallen aanwezige
woningen (zowel bewoond, onbewoond, als in aanbouw), inrichtingen en instellingen, schepen en
woonboten, woonwagens, kerken, schuren, winkels, enz., enz., per gemeente in Nederland.
Daarbij was elke gemeente weer onderverdeeld volgens een zogenaamde plaatselijke indeling. Deze
bestand uit twee hoofdgroepen, a) bewoonde oorden, en b) huizengroepen (meer of minder verspreid);
daarnaast was er nog een rest categorie "overige".
Dit deel geeft een mooi overzicht van namen van steden, dorpen, gehuchten en andere plaatselijk
gehanteerde toponiemen.
Aanvankelijk wilde ik alleen de toponiemen, die op Zeeland betrekking hadden, op mijn website plaatsen, maar bij nader inzien leek het zinnig daarbij ook het aantal woningen en aantal bewoners te vermelden. Op die manier werd meteen ook de grootte van de plaats duidelijk.
In het voorgaande wordt nadrukkelijk van woningen gesproken. In de telling van 1930 werden (in tegenstelling tot de telling van 1920) niet de huizen geteld, maar de woningen, waaronder verstaan werden percelen of gedeelten van percelen, die feitelijk dienen voor de bewoning van slechts één gezin of persoon. Verder werden geteld de bewoners van gestichten en inrichtingen, bewoners van varende schepen en woonboten, van woonwagens, en de (enkele) zwervers.
Vanwege de omvang heb ik mij een beperking opgelegd, in die zin, dat ik geen opgave heb gedaan van de in aanbouw zijnde huizen, en evenmin van de aantallen hotels en restaurants, scholen, kerken, kantoorgebouwen, pakhuizen en schuren, fabrieken en werkplaatsen, koetshuizen en stallen, en andere gebouwen, zoals winkels.
Met betrekking tot de inrichtingen heb ik wel de gegevens van de inrichting opgenomen, maar niet de in de tabellen opgenomen aard van de inrichting, zoals klooster, verpleeginrichting, onderwijsinrichting, militaire inrichting, e.d. Deze wordt in het algemeen wel duidelijk uit de naam van de inrichting. In een enkel geval heb ik de benaming iets ingekort of veranderd (b.v. bejaardenhuis i.p.v. oude mannen en vrouwenhuis). Verder zijn alle gegevens vermeld.
Om de bestanden een hanteerbare omvang te geven, heb ik een verdere onderverdeling gemaakt, door de gemeenten te groeperen volgens de oude districtsindeling van Zeeland, dus:
het eerste district |
Walcheren |
het tweede district |
Schouwen, Duiveland, St. Philipsland, Tholen |
het derde district |
Noord- en Zuid Beveland |
het vierde district |
West Zeeuws Vlaanderen |
het vijfde district |
Oost Zeeuws Vlaanderen |
De gedetailleerde gegevens (dus volgens de plaatselijke indeling) per gemeente vindt men slechts in deze regio-overzichten.
Daarnaast heb ik één overzicht gemaakt van alle gemeenten in Zeeland, met de totaal cijfers per gemeenten, aangevuld met de landoppervlakte van de gemeente in ha en de dichtheid van bevolking. Deze laatstvermelde gegevens werden ontleend aan een aparte tabel, achterin deel 1. De daar tevens vermelde totale oppervlakte (incl. wateren) heb ik niet vermeld, daar dit voor de bevolkingsdichtheid geen relevant gegeven is.
Tot slot heb ik nog een alfabetische lijst bijgevoegd van alle in de telling voorkomende benamingen. Helaas is dat een groot bestand geworden (ca. 770 Kb), maar dat kan niet anders. Via deze lijst is het mogelijk om te zien in welke gemeente(n) een bepaalde locatie voorkomt.
Noot: Alle bestanden zijn opgebouwd volgens ongeveer dezelfde structuur, al komen niet alle velden in elke tabel voor.
1 |
volgnr. |
een door mij aan elke gemeente gegeven volgnummer, t.b.v. sorteringen |
2 |
rc |
een door mij gegeven regiocode, corresponderend met de hierboven genoemde districtsindeling; de districten 2 en 3 zijn nog weer met letters onderverdeeld (dus 2a, 2b, ..) |
3 |
regio |
een afkorting van de regio, omdat codes lastig te onthouden zijn |
4 |
s |
een (sorteer)code. |
5 |
v |
een door mij gegeven "volgletter", t.b.v. sorteringen |
6 |
voorvoegsel |
naast de voorvoegsels St. en 's- zijn hier ook opgenomen aanduidingen als In den .., Langs den ..., enz. |
7 |
naam |
de opgegeven "naam", of de door mij gegeven aanduiding bij schepen, wagens en zwervers |
8 |
bhz |
aantal bewoonde huizen (woningen) |
9 |
ohz |
aantal onbewoonde huizen (woningen) |
10 |
inr |
aantal inrichtingen; dit aantal komt in de lijst niet voor, aangezien daar elke inrichting apart wordt opgesomd |
11 |
sch |
varende schepen en woonboten; de telling vermeldt ze apart, maar ik heb ze samengevoegd, omdat slechts in twee gemeenten (Veere, Vlissingen) een woonboot wordt vermeld. |
12 |
wag |
woonwagens |
13 |
M |
aantal mannen |
14 |
V |
aantal vrouwen |
15 |
T |
totaal aantal personen |
16 |
opp |
landoppervlakte van de gemeente |
17 |
p/opp |
dichtheid van de bevolking |
Aldus samengesteld:
Huib J. Plankeel
Leiden, juni 2002.