Kalcalc, een kalender calculator

separator 

Intro

Kalcalc is een klein Windows kalenderprogramma om snel vast te kunnen stellen op welke (feest)dag een bepaalde datum viel, zowel te gebruiken voor Nederlandse data, als voor data in de ons direct omringende landen. September 2002 is versie 2.0i door mij beschikbaar gesteld voor het publiek domein. Het is te downloaden van mijn site http://www.grijsbaard.nl/ . Verkoop en verspreiding door derden (op welke manier dan ook)is, behoudens met schriftelijke toestemming, evenwel verboden.
Opm: Okt. 2006, versie 2.0j: de Franse maand Pluvôse gecorrigeerd in Pluviôse.
Opm: Feb. 2010, toegevoegd, een 32bit versie onder de naam Kalcalc2 voor onder Windows 64bit systemen.

drs Huib J. Plankeel


Inleiding

Kalcalc is een onder Windows (3.11 en hoger [Win98, en Win2000; XP gaat ook]) draaiend kalenderprogramma. Hoewel er via internet meerdere kalenderprogramma's te vinden zijn kon ik niet direct iets vinden, dat aan mijn eisen voldeed, namelijk klein en eenvoudig te gebruiken, zonder veel typewerk van data. Vandaar dat ik zelf wat heb geprogrammeerd in Delphi.

Het programma is ontwikkeld om bij het bewerken van doop- en trouwboeken snel te kunnen zien op welke dag van de week een bepaalde datum viel. In de praktijk vonden zowel doop als ondertrouw/trouw, zeker in de kleinere plaatsen, niet plaats op alle dagen van de week. In Breskens, het gebied waar ik mee bezig ben, vielen doop- en trouwdag meestal op een zondag, de ondertrouw op zaterdag. Bij nader onderzoek bleken een aantal op maandag vallende dopen geen vergissing van de predikant te zijn. Die maandag was dan b.v. tweede paasdag. Het programma moest dus de belangrijke Christelijke feestdagen aan kunnen geven.

screen image van Kalcalc

Verder behoorde Zeeuws-Vlaanderen van 1795 tot 1813 tot Frankrijk. Hier was van 1792 tot en met 1805 de zogenaamde Republikeinse kalender in gebruik. Het omrekenen van een republikeinse datum in een gregoriaanse datum was dus een volgende wens. En omdat ik ook voorouders in Drente heb, moesten ook data volgens de Juliaanse kalender ingevoerd kunnen worden.

Wensenlijst

Dit alles leidde tot het volgende wensenlijstje:
- Voor een bepaalde regio moet dag en datum weergegeven kunnen worden in de in die regio geldende kalender stijl;
- Als die dag op een kerkelijke hoogtijdag valt, dan moet die tevens vermeld worden;
- Tegelijk moet ook de datum aangegeven worden in de andere kalenderstijl(en);
- Als van regio wordt gewisseld, dan moet de datum zich aanpassen aan de stijl van de nieuw gekozen regio;
- Het intypen van data moet zo simpel mogelijk zijn; zo mogelijk moet men ook met de cursortoetsen een nieuwe datum kunnen kiezen, b.v. een maand eerder of later;

In de loop van het ontwikkeltraject kwamen er nog een paar wensen bij:
- Indien gewenst moet men zelf de start-regio kunnen selecteren of zelfs regio's kunnen toevoegen;
- Het programma moet de paasdatum in een bepaald jaar kunnen geven;
- Het programma moet ook afwijkende feestdagen (b.v. i.v.m. de overgang van kalenderstijl, of een alternatieve berekening van de paasdag) kunnen verwerken;
- Het programma moet kunnen omgaan met enkele "afwijkende" kalendergebieden, zoals Engeland, waar tot 1752 de boodschapsstijl werd gehanteerd (d.w.z. het nieuwe jaar begon niet op 1 januari maar op 25 maart), en Zweden, waar men in de periode 1700-1712 een iets afwijkende kalender hanteerde, die noch met de Juliaanse, noch met de Gregoriaanse overeenstemde.

Beperkingen

Het programma is nadrukkelijk bedoeld voor de moderne tijd, dus de periode vanaf ca 1580. Vóór die tijd moet men rekening houden met verschillende jaarstijlen, dus verschillende data, waarop het nieuwe jaar begon. Zie evenwel bijlage 3, voor specialisten. In dit programma wordt de nieuwjaarsstijl, dus jaarbegin op 1 januari, gebruikt, met uitzondering voor Engeland, waar voor de periode 1200-1751 de boodschapsstijl is gehanteerd. De paaszondagen worden weergegeven vanaf het jaar 765.

Voor nadere details over de uitwerking per regio, zie bijlage 1.

Installatie

Het programma maakt standaard geen gebruik van enig ander bestand en is dus simpel te gebruiken, zonder dat er gevaar bestaat voor het verstoren van het computersysteem. Na het downloaden in een zelf aangemaakte map in de directory c:\program files\ kan men een link op het bureaublad aanbrengen door met de rechter muisknop op het bureaublad te klikken, te kiezen voor New, Shortcut [of de overeenkomstige Nederlandse benamingen] en dan via browse [bladeren] het programma "kalcalc.exe" te selecteren. Men kan dan tevens een parameter [zie hierna] toevoegen. De aanwezige help is ingebouwd in het programma zelf. Wanneer men wil, dat het programma start met een andere regio, dan die welke standaard is geselecteerd, dan kan men het programma starten met een parameter, b.v. kalcalc 3. In dat geval verschijnt de derde regio na het starten.

Voor diegenen, die regio's in het programma willen, die niet aangegeven zijn, bestaat de mogelijkheid zelf een INI-file aan te maken, waarin men zelf de gegevens betreffende die regio's kan opnemen. Zie hiervoor bijlage 3.

Invoer van data

De invoer van data geschiedt door het intypen van een datum in het invoerveld, gevolgd door <return> of het aanklikken van de button 'Bereken'. De datum kan weergegeven worden met cijfers, gescheiden door spaties, liggende streepjes of punten, b.v. "2 12 1678" (aanhalingstekens niet intypen!) of "2-7-1790". In plaats daarvan mag men ook (drie letters van) de maand intypen, b.v. "2 maa 1990", of (voor Engelstaligen) "Mar 2, 1990", maar let hierbij op de komma!
Het is praktisch om niet meer dan vier letters in te typen, om de kans op typefouten te verminderen.

Voor een overzicht van de maandaanduidingen, die geaccepteerd worden, zie bijlage 2.

Voor data uit de Franse Republikeinse kalender moet de maand met letters aangegeven worden, omdat het programma op grond daarvan vaststelt, dat het om een Franse datum gaat. Ook hier zijn drie letters voldoende behalve voor de Franse maand "Ventôse", waarvoor men vier letters moet ingeven, om deze maand te kunnen onderscheiden van de eerste Franse maand "Vendémiaire". De schikkeldagen in de Franse kalender moeten worden ingevoerd als "1 comp" enz.; "comp" wordt door mij gebruikt als afkorting voor "Jour complémentaire".
Het jaartal voor de Franse kalender mag zowel in Latijnse als in Romeinse cijfers worden ingevoerd.
Voorbeelden van Franse data: 12 Vend 8, 30 bru xi, 2 comp 13.

De paasdatum kan men opvragen met "pasen", gevolgd door het jaartal, dus "pasen 1720".

Men kan de kalenderstijl (Juliaans of Gregoriaans) expliciet aangeven, door achter het jaartal "o.s." of "n.s." te zetten; alleen een "o" of een "n" voldoet in dit geval ook. Voorbeeld: "2 jan 1789 o" geeft de Juliaanse datum 2 januari 1789.

Wanneer men zonder een datum in te typen direct op de <return>- toets drukt of op de button 'Bereken' klikt, dan wordt de actuele datum gekozen.
Met de toets <insert> kan men de laatst ingetypte datum weer terugroepen.

Selecteren van data met behulp van de cursortoetsen.

Wanneer men eenmaal een datum heeft ingetypt, dan kan men met de cursor- of pijltjestoetsen snel een andere datum kiezen. Daarvoor geldt het volgende:

pijltje omhoog

1 dag verder

shift of ctrl +

pijltje omhoog

1 jaar verder

alt +

pijltje omhoog

1 eeuw verder



pijltje rechts


1 week verder

shift of ctrl +

pijltje rechts

1 maand verder

alt +

pijltje rechts

10 jaar verder

Voor pijltje beneden en pijltje links geldt hetzelfde, alleen gaat men daar terug in de tijd.

Selecteren van de regio.

De regio wordt geselecteerd door op het pijltje van de regiobox te klikken en vervolgens de gewenste regio aan te klikken. Indien in de nieuwe regio een andere kalenderstijl wordt gehanteerd, dan past de datum zich onmiddellijk aan. Typ maar eens "1 nov 1800" in de regio "Zeeland" en kies dan regio "Zeeuws Vlaanderen".

Welke regio standaard bij het starten wordt getoond kan men desgewenst instellen door het programma met een parameter te starten, als volgt: kalcalc 3. Het cijfer "3" maakt, dat de derde regio in de regiobox de "startregio" wordt.

Voor nadere details over de uitwerking per regio, zie bijlage 1.

Help

Het klikken op de help-knop geeft een kort overzicht van de belangrijkste aanwijzingen voor dit programma.
Zie verder ook bijlage 3, Bijzondere opties, printen van de help.

arrow-up

Ga naar downloadpagina

separator